Janusz Nowotny
Katedra i Zakład Fizjoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Miejsce ćwiczeń korekcyjnych w zachowawczym leczeniu skolioz
Pominąwszy skoliozy o znanej etiologii, każda skolioza nabyta jest na początku skoliozą niskostopniową i dopiero w trakcie rozwoju dziecka, zwykle podczas tzw. skoku wzrostowego, ujawnia się jej charakter. Skoliozy charakteryzuje m.in. odmienny od normalnego przestrzenny układ poszczególnych segmentów ciała. Odmienność ta jest przez ośrodkowy układ nerwowy (o.u.n.) traktowana jako defekt, a to uruchamia samoistnie mechanizmy kompensacyjne. Pozostawienie niskostopniowej skoliozy samej sobie stwarza przy tym dwa niebezpieczeństwa. Zwykle bowiem, zwłaszcza w okresach szybkiego wzrostu, dochodzi do rozwoju zmian strukturalnych, pod postacią przykurczy i deformacji, a na dodatek dziecko przyzwyczaja się do nieprawidłowego układu ciała, czyli utrwala się nawyk nieprawidłowej postawy. Sterowanie kompensacją i zapobieganie rozwojowi niekorzystnych zmian wtórnych to podstawowe zadania wczesnej rehabilitacji i skoliozy nie stanowią tutaj żadnego wyjątku. Niektóre skoliozy wymagają oczywiście interwencji chirurgicznej. Rzecz jednak w tym, by spowodowane rozwojem skoliozy zmiany były możliwie jak najmniejsze. Kiedy skolioza trwa na tyle długo, że utrwali się nawyk nieprawidłowej postawy, to warto pamiętać, że przywrócenie poprzez zabieg operacyjny na miarę możliwości prawidłowego układu ciała, zaczyna być traktowane przez o.u.n. jako defekt i znów uruchamia to mechanizmy kompensujące ten ?defekt?. Opinie na temat wartości tzw. ćwiczeń korekcyjnych bywają skrajnie rozbieżne, choć tak na dobrą sprawę zarówno pozytywne, jak i sceptyczne opinie nie znajdują w pełni wiarygodnego wsparcia w publikacjach opartych o paradygmat EBM. Jest jednak dostatecznie dużo doniesień wskazujących na celowość wykonywania ćwiczeń korekcyjnych. Przemawiają za tym również racjonalne przesłanki, dotyczące wspomnianej już roli wczesnej rehabilitacji. Osobna kwestia to dobór ćwiczeń korekcyjnych i sposób ich wykonywania. Dla zachowawczego leczenia skolioz wypracowano wprawdzie wiele metod postępowania korekcyjnego, ale żadna z nich nie jest obecnie traktowana jako zamknięta całość, gdyż konieczne jest indywidualne podejście do każdego przypadku. Najtrudniejszą sprawą jest przy tym przełożenie lokalnej korekcji na automatyczne utrzymywanie skorygowanego układu ciała w pozycji pionowej.
brak komentarzy, skomentuj jako pierwszy
