45 minut pracy pacjenta w wodzie odpowiada obciążeniu stawów trwających 45 minut na lądzie. Dzięki pracy pacjenta w dwóch środowiskach (wodnym i lądowym) ulega on szybszej rekonwalescencji. Większość pacjentów rehabilitowanych w wodzie staje się niezależnym w środowisku wodnym, czego nie mogą uzyskać na lądzie na początku terapii, bądź podczas ciężkich zachorowań układowych. Opór wody pozwala dzięki swojej gęstości na zwiększenie reakcji ruchowych dla reakcji równoważnych (dla osób starszych czy osób z chorobą Parkinsona).
Wskazaniami do rehabilitacji w wodzie są takie przypadłości jak:
- Udar mózgu;
- Uraz czaszkowo-mózgowy;
- Choroby demielinizacyjne (np. Stwardnienie Rozsiane (SM),choroba Guillaina-Barrego.);
- Stwardnienie Zanikowe Boczne (SLA);
- Choroba Parkinsona;
- Mózgowe Porażenie Dziecięce (MPD);
- Wady postawy;
- Uszkodzenia i przerwanie rdzenia kręgowego;
- Autyzm;
- Uszkodzenia ortopedyczne, tj.: uszkodzenie łękotek czy więzadeł kolana, endoplastyka stawów, zwyrodnienia stawów, złamania;
- Choroba Rotha;
- Choroby reumatologiczne;
- ADHD;
- Bóle kręgosłupa;
Przeciwwskazaniami do rehabilitacji w wodzie są:
- zakrzepica żył głębokich;
- wysoka gorączka;
- nadciśnienie tętnicze;
- tracheotomia;
- zbyt niskie ciśnienie;
- słaba kontrola padaczki;
- otwarte rany;
- oraz inne uzasadnione przez lekarza;
Właściwości wody oddziałują na pacjenta przez:
- siłę wyporu;
- ciśnienie hydrostatyczne;
- opór wody;
- temperatura wody;
- lepkość wody;
Siłę wyporu powoduje pozorną utratę ciężaru ciała, dzięki czemu wpływa na:
- relaksację;
- lepsze samopoczucie;
- zmniejszenie dolegliwości związanych z kręgosłupem, poprzez minimalizację kompresji między stawami międzykręgowymi;
- zmniejszenie kompresji stawów kończyn dolnych;
- zmniejszenie ryzyka kontuzji mięśniowo-szkieletowych podczas ćwiczeń;
Ciśnienie hydrostatyczne, dzięki tej właściwości wody wpływamy podczas ćwiczeń na:
- mięśnie spastyczne, poprzez w/w ciśnienie hydrostatyczne powoduje „nacisk” na napięte mięśnie przez co rozluźnia je;
- niweluje obrzęki;
- Krążenie wrotne, pracę mięśnia sercowego, ukrwienie tkanek i duże pnie żylne;
- zaburzenia oddychania typu restrykcyjnego u osób ze skrzywieniem kręgosłupa, bądź skoliozą;
Pacjent podczas ćwiczeń w wodzie, napotyka w każdym kierunku ruchu na identyczny opór wody, jest on łatwo dawkowany przy kilku zasadach:
- zastosowanie ciężarków;
- zwiększenie powierzchni pokonującej opór;
- przyspieszenie ruchu w ćwiczonym stawie (stawach),
- głębokość zanurzenia;
Najlepsze efekty terapeutyczne w wodzie uzyskujemy dzięki temperaturze wody zbliżonej do komfortu cieplnego, który wynosi od 34-36 stopni Celsjusza, temperatury podobnej do temperatury ludzkiego ciała. Dzięki niej mięśnie nie napinają się nadmiernie.
Zaś dzięki lepkości wody przy małym nakładzie pracy dostarczane są informacje o prędkości, kierunku, czy amplitudzie ruchu, co pomaga w przywracaniu czucia głębokiego, czyli priopriocepcji nerwowo-mięśniowej.
Na świecie jest wiele metod rehabilitacji pacjenta w wodzie, m.in.:
Halliwick
- Metoda przeznaczona dla ludzi zarówno zdrowych jak i chorych, jako bezpieczna forma nauki pływania oraz jako forma terapii;
- Metoda wykorzystuje efekty rotacyjne, powstałe dzięki sile wyporu, turbulencji;
- Metodyka oparta jest na zasadach mechaniki i hydrodynamiki ciała;
- Główne cele tej metody to: lepsza kontrola reakcji posturalnych, równoważnych, reedukacja i doskonalenie chodu, ustawieniu głowy, zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśniowego (spastycznego), zwiększenie zakresu ruchomości, zwiększenie wydolności fizycznej, zminimalizowanie dolegliwości bólowych. Metoda ta jest stosowana grupowo, jak i indywidualnie;
- W trakcie terapii nie korzysta się z pomocy wypornościowych;
Bad Ragaz Ring Method (PNF w wodzie)
- Celem stosowania tej metody jest relaksacja pacjenta, zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśniowego, zwiększenie siły mięśniowej, wzrost wytrzymałości, przywrócenie prawidłowego wzorca ruchowego, wzmocnienie i stabilizacja tułowia;
- Jest metodą opartą na koncepcji PNF;
- Pozwala na stosowanie wzorców kończyn górnych, dolnych oraz tułowia dostosowanych do środowiska wodnego;
- Celem metody jest zwiększenie stabilności tułowia, poprawa koordynacji, poprawa zakresów ruchomości, reedukacja i nauka chodu oraz obniżenie patologicznego napięcia mięśniowego;
Watsu
- Terapeuta pasywnie oddziałuje na pacjenta;
- Metoda zakłada indywidualną pracę z pacjentem;
- Korzysta się z pomocy wypornościowych, które pozwalają na unoszenie się pacjenta na powierzchni wody;
- Głównymi celami tej metody są: obniżenie dolegliwości bólowych, rozluźnienie układu mięśniowego, zwiększenie zakresu ruchomości;
- Jest metodą relaksacyjną, która pozwala na „uwolnienie ciała”;
Woda jest idealnym środowiskiem do prowadzenia zabiegów rehabilitacyjnych. Dzięki swoim fenomenalnym właściwościom wpływa na rozluźnienie mięśni, a jednocześnie dzięki wszechobecnemu oporowi jaki powoduje, pozwala na wzmacnianie określonych grup mięśniowych przy odpowiednio dobranych ćwiczeniach.
W dniach 19-20.03.2016 Centrum Rehabilitacyjno - Lecznicze MEDPHARMA organizuje kolejne szkolenie z zakresu rehabilitacji w wodzie prowadzone przez Pana mgr Pawła Adamkiewicza dyplomowanego terapeutę PNF, Bobath.
Na szkoleniu uzyskają Państwo informacje m in. z zakresu najczęściej stosowanych metod podczas rehabilitacji w wodzie. Szkolenie to daje szersze spojrzenie na narzędzia i możliwości w pracy z pacjentem w środowisku wodnym.
Serdecznie zapraszamy.
Autor artykułu: Weronika Krause
