Dawno (ale to bardzo dawno) temu, za górami, za lasami…, a dokładniej w starożytnym Rzymie, żył lekarz o imieniu Claudius Galenus. Sprawował on opiekę medyczną nad rzymską szkołą gladiatorów, gdzie wcielał w życie opracowaną przez siebie filozofię różnego rodzaju rozcierań.
Jako pierwszy zdefiniował masaż sportowy, dzieląc go na zabieg przedwysiłkowy (poprawiający wyniki u zawodników) i powysiłkowy (usuwający zmęczenie). Przemilczając fakt, że w niektórych przypadkach masaż okazywał się być swego rodzaju ostatnim namaszczeniem, głęboko wierzono, że znacząco podnosił on sprawność i waleczność gladiatorów.
W dzisiejszych czasach funkcje Galenusa zostały przejęte przez profesjonalne zespoły medyczne, prywatne laboratoria, nowoczesne ośrodki rehabilitacyjne. W dobie prężnego rozwoju metod treningowych i medycyny sportowej, dopatrywanie się źródeł sukcesów współczesnych gladiatorów w masażu, który jest tylko częścią składową wielkiego biznesu odnowy biologicznej, byłoby niezwykle naiwne. Nie sposób jest jednak przejść obojętnie obok niegasnącej popularności masażu, jaką może się on poszczycić w świecie sportu.
Stół do masażu jest obiektem westchnień zmęczonych treningiem atletów, coraz częściej wpisuje się, również, w pejzaż masowych eventów sportowych. Galloway i Watt [2004] donoszą, że w Zjednoczonym Królestwie fizjoterapeuci pracujący z zawodnikami ok. 45% swojego czasu pracy przeznaczają na wykonywanie masaży. Wielu sportowców twierdzi, że masaż w dużym stopniu przyczynia się do ich sukcesów [Guest 2010]. Fiński długodystansowiec Lasse Viren był przekonany, że codzienny masaż umożliwił mu zdobycie złotych medali w biegach na 5 i 10 kilometrów podczas olimpiady w 1972 roku [Beck 2005, McKechnie 2007]. Wysuwaniu takich wniosków niewątpliwie sprzyjają założenia teoretyczne, z których wynika, że masaż powoduje: obniżenie tonusu mięśniowego; usprawnienie przepływu bodźców nerwowych w synapsach; poprawę czasu reakcji oraz koordynacji nerwowo-mięśniowej [Podgórski 1996]; stymulację przewodnictwa nerwowego; polepszenie trofiki mięśni, 3-5-krotny wzrost ich gotowości do pracy oraz zdolności kurczenia się i rozluźniania [Zborowski 1998, Walaszek 2001, Magiera 2007]; szybsze usuwanie produktów przemiany materii z układu mięśniowego; zmniejszenie bolesności i przyspieszenie powrotu funkcji zmęczonych mięśni [Podgórski 1996, Walaszek 2001, Magiera 2007, Gieremek i Dec 2007]. Według Amerykańskiego Towarzystwa Masażu (AMTA, ang. American Massage Therapy Association), należy w tym obszarze wymienić także: szybszą regenerację mięśni i więzadeł; spadek powysiłkowego bólu i obrzęku; poprawę zakresu ruchów w stawach oraz podniesienie wydolności sportowej [Best i wsp. 2008].
W świetle powyższych założeń, gabinet masażu powinien być celem pielgrzymek przetrenowanych i głodnych sukcesów sportowców. Aż strach pomyśleć jak szybko Usain Bolt przekraczałby linię mety, gdyby zwiększył ilość wizyt u swojego masażysty. Czy w czasach wyścigu zbrojeń sztabów szkoleniowych i wysublimowanych planów treningowych, powszechnie dostępny zabieg masażu może okazać się tajną bronią, drobnym detalem stanowiącym różnicę? Zderzenie wątpliwości i śmiałych hipotez z naukowymi faktami nastąpi w drugiej odsłonie tego artykułu.
Piśmiennictwo
1. Beck M.F., Theory and Practice of Therapeutic Massage, 4th edition. Florence, KY: Cengage Learning, 2005.
2. Best T., Hunter R., Wilcox A., Haq F., Effectiveness of Sports Massage for Recovery of Skeletal Muscle From Strenuous Exercise, Clin J Sport Med 2008; 18: 446–460.
3. Galloway S.D.,Watt J.M., Massage provision by physiotherapists at major athletics events between 1987 and 1998, Br J Sports Med, 2004; 38: 235-6.
4. Gieremek K., Dec L., Zmęczenie i regeneracja sił. Odnowa biologiczna, P.H. HAS-MED, Katowice 2007.
5. Guest R., The effects of sports massage on mood state, range of motion, sports performance, and perceived performance, Master Thesis, The University of Montana, Missoula 2010.
6. Magiera L. Klasyczny masaż leczniczy, Bio-Styl Kraków, 2007.
7. Magiera L, Walaszek R, Masaż sportowy z elementami odnowy biologicznej, BIOSPORT, Kraków, 2003.
8. McKechnie G., Young W., Behm D., Acute effects of two massage techniques on ankle joint flexibility and power of the plantar flexors, J Sport Sci Med, 2007; 6: 498-504.
9. Podgórski T. Masaż w rehabilitacji i sporcie, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, 1996.
10. Walaszek R (red.), Masaż z elementami rehabilitacji, Rehmed, Kraków 2001.
11. Zborowski A., Masaż klasyczny, AZ, Kraków 1998.
Cykl artykułów Mgr Kamila Mustafy "Masaż bez "happy endu" ?
Wstęp
I artykuł "Kukułcze jajo"
II artykuł „Sztuka wyboru” cz. 1
II artykuł „Sztuka wyboru” cz. 2
III artykuł "Masaż gorącym jajkiem"
brak komentarzy, skomentuj jako pierwszy
